سرطان بیضه (2)

چگونه سرطان بيضه شناخته می شود؟

بسياری از سرطان های بيضه در مراحل اوليه شناخته می شوند. اکثر موارد اولين علامت لمس يک توده در بيضه است، ولی بعضی از سرطان های بيضه تا مراحل بسيار پيشرفته نيز هيچ علامتی ندارند. گاهی سرطان بيضه در طی چکاپ ساليانه و يا در طی بررسی های مربوط به ناباروری يافت می شود. افرادی که مراقب سلامتی خود هستند و مرتبا برای چکاپ دوره ای مراجعه می کنند، بهتر است از پزشک خود بخواهند معاينه صحيح بيضه به خود فرد آموزش داده شود.

نشانه های سرطان بيضه

لمس توده، تورم و درد نشانه های اصلی هستند. از هر ۱۰مورد سرطان در ۹ مورد توده ای در بيضه لمس می شود. اين توده معمولا بدون درد است و فقط ناراحتی خفيفی ايجاد می کند. گاهی ممکن است بيضه فرد بزرگ و يا متورم و يا سنگينی و دردی در ناحيه ژنيتال و يا اسکروتوم احساس گردد. علائم ديگری که کمتر شايعند عبارتند از: رشد و تورم دردناک پستان ها، کاهش ميل جنسی، رشد موهای صورت و بدن در پسران جوان (قبل از سن بلوغ). علل شايع اين علائم آسيب و يا عفونت بيضه است و تنها بعد از رد شدن علل فوق احتمال وجود سرطان مطرح می گردد.

وقتی به پزشک مراجعه می کنيد چه اقداماتی انجام می شود؟

شرح حال کاملی از شما گرفته می شود و به طور کامل معاينه می شويد. پزشک بيضه ها رااز نظر وجود تورم، درد ،توده و يا بزرگ شدن غدد لنفاوی بررسی می نمايد. در صورت لمس توده و شک به سرطان، سونوگرافی بيضه درخواست می گردد. سونوگرافی به پزشک کمک می کند که اطلاعاتی در مورد جامد بودن توده و يا محتوی مايع بودن آن کسب نمايد. سونوگرافی هيچ درد و ناراحتی ايجاد نمی کند؛ شما روی تخت دراز می کشيد، ناحيه اسکروتوم و بيضه برهنه می شود و قدری ژل روی بيضه ماليده می شود و پروب دستگاه روی بيضه قرار می گيرد. علاوه برآن آزمايشات خون هم درخواست می گردد. وجود مارکرهای سرطانی (LDH ,βHCG αFP) به تشخيص بيماری و يا تشخيص موارد عود کمک می کند.

در بعضی از سرطان ها، با جراحی بيضه درگير به طور کامل برداشته می شود و برای بررسی به آزمايشگاه پاتولوژی فرستاده می شودتا نوع دقيق سرطان با جزئيات تعيين گردد. بندرت در بعضی از سرطان ها ابتدا از بيضه نمونه گرفته می شود و در صورت نياز عمل جراحی انجام می شود.

عکس قفسه سينه و سی تی اسکن برای بررسی متاستاز و يا گسترش تومور به ساير نقاط بدن استفاده می شود. در صورت شک به درگير شدن ستون مهره ها و يا مغز و يا برای تعيين مرحله بيماری، ام.آر.آی درخواست می گردد. گاهی برای بررسی وجود متاستاز به غدد لنفاوی و يا وجود تومور فعال در اسکار (جای باقيمانده) تومور قبلی از نوعی اسکن به نام اسکن PET استفاده می گردد.
با استفاده از اين روش های تشخيصی مرحله سرطان تعيين می گردد. تعيين مرحله سرطان برای انتخاب نوع درمان و تعيين امکان متاستاز و يا بررسی امکان بهبودی کامل بسيار لازم است.

در مرحله 0 : سرطان فقط در همان محل است و هيچ گسترشی ندارد حتی به بافتهای عمقی تر.

در مرحله۱: غدد لنفاوی ناحيه را درگير نکرده و تست های خونی نيز طبيعی است.

در مرحله۲: سرطان به غدد لنفاوی همان ناحيه گسترش يافته است ولی غدد لنفاوی ساير نقاط را درگير نکرده است.

در مرحله ۳: سرطان به غدد لنفاوی دوردست و يا ساير ارگان های بدن گسترش يافته است.

چگونه سرطان بيضه را درمان می کنند؟

بعد از تشخيص سرطان و تعيين مرحله آن، مناسب ترين درمان موجود برای بيمار انتخاب می شود. اگر مبتلا به سرطان بيضه هستيد پزشک در مورد نوع درمان و درصد موفقيت درصد موفقيت آن برای شما توضيحاتی می دهد. گاهی ممکن است برای اطمينان بيشتر به يک متخصص ديگر ارجاع داده شويد.

به طور خلاصه درمان شامل سه مقوله جراحی، راديوتراپی و شيمی درمانی است.

در درمان جراحی معمولا کل بيضه را با غدد لنفاوی اطراف آن برداشته می شود ولی بيضه ديگر در صورت سالم بودن باقی می ماند؛  اين بيضه سالم بايد مرتبا از نظر ايجاد سرطان بطور دقيق چک شود. اگر يک بيضه باقی بماند به مقدار کافی اسپرم و هورمون مردانگی توليد می کند؛ اگر هر دو بيضه برداشته شود هورمون مردانگی به صورت دارويی برای بيمار تجويز می گردد.

در رايوتراپی به ناحيه اشعه مخصوص می تابانند که سلول های سرطانی را از بين می برد. اين تابش در بعضی از افرادحالتی مثل آفتاب سوختگی روی پوست ايجاد می کند که به تدريج ترميم می شود و گاهی احساس خستگی، تهوع و اسهال نيز از علائم بعد از اشعه درمانی می باشد. معمولا محل تاباندن اشعه و دوز آن به گونه ای تنظيم می گردد که عوارض جانبی کمی ايجاد کند. در صورت سالم بودن بيضه ديگر، بيضه سالم توسط يک پوشش محافظ پوشانده می شود که آسيب نبيند. اگر هر دو بيضه نياز به تابش اشعه داشته باشد تعداد اسپرم های فرد کاهش می يابد. کاهش يا عدم وجود اسپرم سازی و در نتيجه ناباروری از عوارض بعدی آن خواهند بود.

شيمی درمانی استفاده از داروهای خاص برای از بين بردن سلول های سرطانی است. معمولا از دو يا چند دارو با هم استفاده می شود تا اثر بهتری ايجاد کند. عوارض جانبی ناشی از آن عبارتند از ريزش مو (که بعد از پايان شيمی درمانی،  موهای جديد خواهد روئيد)، زخم های دهان، کاهش اشتها، تهوع و اتفراغ، افزايش احتمال ابتلا به عفونت های مختلف، افزايش احتمال بروز خونريزی های پوستی خوبخود. ممکن است پزشک برای کاهش علائم عوارض جانبی داروهایی برای شما تجويز کند؛ بايد دانست که با پايان یافتن درمان، همه اين عوارض به تدريج بهبود می يابد. برای جلوگيری از عوارض جانبی دراز مدت مانند آسيب کبد، ريه و غيره بهتر است کاملا دستورات پزشک را رعايت نمائيد.

آيا می شود از درمان های جايگزين يا مکمل استفاده نمود؟

ممکن است از آشنايان يا دوستان خود شنيده باشيد که شيوه های ديگر درمانی مثل استفاده از ويتامين ها، داروهای گياهی، تکنيک های کاهش استرس و طب سوزنی را برای درمان توصيه می کنند. امروزه تب استفاده از درمان های جايگزين يا مکمل  همه گير شده است. اکيدا توصيه می شود قبل از اضافه کردن هريک از اين درمان ها به درمان اصلی و استاندارد خود و يا قبل از تغيير نوع درمان خود، حتما با پزشک و کادر درمان سرطان خود مشورت نمائيد. بعضی از اين روش ها در کنار درمان های استاندارد پزشکی با رعايت نکات خاص می تواند بدون خطر و گاه اثربخش باشد، ولی استفاده سرخودانه از اين موارد ممکن است با درمان استاندارد تداخل نمايد و يا عوارض جانبی جدی ايجاد کند؛ به همين دليل است که در صورت تمايل به استفاده از اين روش ها حتما با پزشک خود مشورت کنيد.

با عوارض ناشی از بيماری  و درمان آن چگونه می توان برخورد کرد؟

هر نوع درمانی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد که چند ماه طول بکشد ولی اکثرا از بين می روند؛ اما بعضی از اين عوارض دائمی هستند که با توجه به اينکه اکثر مبتلايان جوان هستند اين عوارض ممکن است برای آن ها ناراحت کننده باشد:

• يکی از عوارض ناشی از درمان، ناباروری است. خوشبختانه امروزه وجود بانک های اسپرم در مراکز ناباروری پيشرفته کشور، اين امکان را فراهم آورده که قبل از شروع هر نوع درمانی فرد مبتلا به اين مراکز مراجعه نمايد و مقاديری از اسپرم های خود را با هزينه ناچيزی برای يک دوره 20 ساله در شرايط مناسب حفظ نمايد و در صورت بروز اشکال در اسپرم سازی بعد از درمان و تمايل به بچه دار شدن می تواند از اسپرم های خود استفاده نمايد. لازم به ذکر است که در فرد مبتلا به سرطان، اسپرم ها سالم هستند و بيماری مستقيما به فرزند منتقل نمی شود. البته به هر حال در فرزندان به خاطر سابقه خانوادگی مثبت ريسک ابتلا، بالاتر از افراد عادی است.

• ممکن است جای خالی بيضه در اسکروتوم برای جوانان ناراحت کننده باشد. امروزه پروتزهای مناسبی وجود دارد که می توان سايز مناسب آن را درون اسکروتوم قرارداد تا فرم ظاهری بيضه حفظ گردد.

بعد از درمان چه بايد کرد؟

مراقبت و معاينات دوره ای بعد از اتمام درمان بسيار مهم است. پزشک شما برايتان توضيح می دهد که چه تست ها و معايناتی در چه فاصله زمانی لازم است. اين توصيه ها را جدی بگيريد و حتما به آن ها عمل کنيد تا در صورت وجود نشانه های متاستاز، سرطان  به سرعت و در مراحل زودرس تشخيص داده شده و درمان گردد.
درمان سرطان ممکن است شما را خسته کند. بعد از درمان به خود فرصت بدهيد تا قوای از دست رفته خود را بازيابيد و سپس به فعاليت های روزمره و سرکار خود برگرديد.

در صورت تشخيص سرطان بيضه چه سوالاتی می توانيد از پزشک خود بپرسيد؟

۱- لطفا نام علمی سرطان مرا به انگليسی و فارسی برايم بنويسيد (اين امر به شما امکان می دهد که در حد دانش خود اطلاعات مورد نياز را از اينترنت به دست آوريد و از تجارب پزشکان و بيماران ديگر بهره مند گرديد).

۲- نوع سرطان و مرحله سرطان من چيست؟ آيا هر دو بيضه من درگير است؟

۳- چه نوع درمان هايی برای من مناسب است و شما کدام يک را پيشنهاد می کنيد؟

۴- درمان من چه مدت طول می کشد و عوارض جانبی بعد از درمان کدامند و کی از بين می روند؟

۵- هدف از درمان چيست و چه چيزی را بايد از درمان خود انتظار داشته باشم؟

۶- چه مدت بعد از درمان می توانم به سر کار خود برگردم؟

۷- ريسک عود سرطان من چقدر است و چه معاينات و تستهای دوره ای لازم است و با چه فواصل زمانی؟

۸- آيا اين بيماری و درمان آن بر روی روابط جنسی اثر می گذارد و چه موقع از اين نظر به حالت طبيعی برمی گردم؟

۹- برای آماده شدن برای درمان چه بايد بکنم؟

۱۰- آيا پرسيدن نظر پزشک ديگری مفيد است؟

۱۱- چقدر احتمال ناباروری وجود دارد و آيا قبل از درمان لازم است که از بانک اسپرم استفاده کنم؟

نکته آخر:

اگر مبتلا به سرطان بيضه هستيد افسرده و نااميد نشويد (به خصوص اگر در سنين جوانی قرار داريد). هنوز هم زندگی زيبا و درازمدتی در پيش روی خود داريد و به همه آرزوهای خود خواهيد رسيد. فقط سعی کنيد با معاينات دوره ای دقيق، استفاده از پروتز، درمان های مناسب برای رفع ناباروری و ساير تکنيک های جديد کنار بيايد و از آن ها در راه بهبود زندگی خود بهره ببريد.